بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف جهان طی سال‌های اخیر اقدام به خرید گسترده طلا و افزایش ذخایر خود کرده‌اند.
بر اساس گزارش منتشره توسط «شورای جهانی طلا» که چند روز پیش منتشر شد، بانک‌های مرکزی جهان در سال گذشته میلادی 1136 تن طلا خریدند که رکورد بالایی محسوب می‌شود و این روند در سال 2023 هم ادامه خواهد یافت.
این گزارش از داده‌ها و مثال‌هایی برای توصیف شروع قدرتمند خرید طلا در سال جاری توسط بانک‌های مرکزی استفاده کرده و می‌نویسد: طی دو ماه ابتدایی امسال نهاد پولی سنگاپور اقدام به خرید 51.8 تن طلا کرد؛ بانک مرکزی ترکیه و بانک مرکزی هند و دیگر کشورها نیز طلا خریدند…
شایان ذکر است که قیمت جهانی طلا طی سال‌های اخیر نوسان شدیدی داشته است. با این وجود، افت و خیر قیمت طلا مهم نبوده و روند خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی همواره روندی رو به رشد داشته است.
مسلما، منطق زیربنایی این روند از منطق سرمایه گذاران معمولی که در حوزه طلا سرمایه گذاری می‌کنند، متفاوت است. پس چگونه باید آن را درک کنیم؟
«وانگ لی‌شین» مدیرعامل «شورای طلای جهانی چین» گفت: طبق نظرسنجی که در شش ماه اول سال گذشته در بیش از 50 بانک مرکزی جهان در سراسر جهان انجام دادیم، نشان داد که «عملکرد در مواقع بحرانی»، «در امان بودن از تورم» و «دارایی با ارزش طولانی مدت» از جمله فاکتورهای مهم بانک‌های مرکزی برای خرید طلاست.
بر اساس گفته وی، در نظرسنجی فوق الذکر، 61 درصد بانک‌های مرکزی پیش بینی می‌کنند طی 12 ماه آینده ذخایر طلای خود را افزایش دهند. طلا به عنوان یک دارایی ویژه و یک فلز گرانبهای درخشان ویژگی‌های چندگانه مالی و کالایی را داراست.
مدت‌های مدید از این فلز به عنوان یک معادل عمومی در تاریخ بشر استفاده شده است و ویژگی‌های امن و ضد تورم بودنش به طور خاص شهرت دارد.
بنا بر این، با اینکه طلا مستقیما سودآور نیست اما در عمل بسیاری از بانک‌های مرکزی جهان جایگاهی برای ذخایر بین‌المللی این فلز گرانبها در نظر می‌گیرند.
بر اساس نیازهای واقعی، کشورها به شکلی فعال موجودی تخصیصی ذخایر بین‌المللی از جمله طلا را برای تامین ایمنی، در جریان بودن و ارزش دارایی‌های ذخیره بین‌اللمللی خود تنظیم می‌کنند.
طی سال گذشته که روسیه و اوکراین درگیر جنگ بوده‌اند، وضعیت ژئوپلتیکی تنش آلود بوده و تورم جهانی به سطح بالایی رسیده که در بیش از 40 سال گذشته بی سابقه بوده است.
تعجبی ندارد بانک‌های مرکزی با توجه به این عوامل ذخایر طلای خود را به سطحی جدید افزایش داده‌اند. برخی تحلیلگران معتقدند علاوه بر شرایط اقتصادی و ملاحظات ژئوپلتیکی، بانک‌های مرکزی به دنبال تنوع‌بخشی به ذخایر ارزهای خارجی و کاهش وابستگی شدید به دلار آمریکا به منظور مقابله با بی ثباتی سیستم مالی دلارمحور بین‌المللی هستند.
این یک عامل مهم برای بانک‌های مرکزی اقتصادهای نوظهور است که ذخیره طلای خود را افزایش دهند.
بانک مرکزی ایالات متحده پس از بحران مالی بین‌المللی سال 2008، سیاست تسهیلی کمی را اجرایی و به شکل زیادی اسکناس چاپ کرد. به این ترتیب بحران داخلی از طریق دلار آمریکا به جهان منتقل شد؛ هزینه‌های بدهی افزایش یافت و برخی کشورها حتی در بحران ارزی یا بدهی قرار گرفتند.
بسیاری از کشورها پس از پشت سر گذاشتن بحران‌های فوق شروع به افزایش دارایی‌های ذخیره خود مانند طلا و ذخایر ارزی تکمیلی، افزایش تنوع بخشی به ذخایر ارزی و اجرای فعالانه مسیر چندقطبی سازی ارزی با کاهش بدهی‌های دلاری و ارتقاء توافق‌های ارزی دوجانبه کرده‌اند.
موسسه «صندوق آینده استرالیا» در گزارشی که اخیرا منتشر کرده تاکید کرد سرمایه گذاران جهانی ممکن است با چالش‌های رشد پایین، بیکاری و تورم بالا در آینده روبرو شوند. این صندوق برای انعطاف پذیری بیشتر سهام خود به طلا و دیگر دارایی‌های واقعی روی آورده است.
